Architectuurcentrum Nijmegen werkt aan duurzame stad

Nijmegen is in 2018 Green Capital of Europe. Als duurzame hoofdstad geldt Nijmegen een jaar lang als voorbeeld voor andere Europese steden. Dit biedt kansen om Nijmegen klimaatneutraler, schoner, eerlijker en nog mooier te maken. Als Green Capital 2018 stelt Nijmegen vijf thema’s centraal: smart mobility, circulaire economie, gezonde en leefbare stad, energietransitie en klimaatadaptatie.

Nijmegen green capital

Het Architectuurcentrum Nijmegen benadert deze thema’s het hele jaar vanuit het ruimtelijk ontwerp. Esthetiek en vormgeving van onze toekomstige duurzame energiebronnen en de rol van duurzaamheid tijdens het ontwerpproces staan daarbij centraal. Het Architectuurcentrum kijkt ook naar de invloed van duurzame mobiliteit op de ontwikkeling van de stad en biedt een platform voor de beste bijdragen op het snijvlak van duurzaamheid en architectuur.

De aftrap heeft plaatsgevonden in januari, waarbij de Architectuurprijs Nijmegen is uitgereikt. Landschapsarchitect Clim Sorée van het Rotterdamse bureau Bosch-Slabbers toonde een aantal verrassende projecten waarbij stedelijke ontwikkeling en verduurzaming van het stedelijk landschap hand in hand gaan. Ook gaven drie politieke partijen hun toekomstvisie op duurzame stadsinrichting, waarna ze stevig aan de tand gevoeld werden door het publiek en de gespreksleider.

In maart werd aandacht besteed aan ‘In My Back Yard’, over mooi ontwerp van duurzame energie. De energietransitie wordt in stad en land zichtbaar aan de ‘wildgroei’ van zonnepanelen en windmolens. Omdat een stadslandschap dat energie opwekt ook een visueel aantrekkelijk landschap moet blijven, worden inspirerende voorbeelden naar Nijmegen gehaald, die een mogelijk alternatief kunnen bieden voor windmolenparken en zonneakkers. Centrale vraag: Hoe kunnen we duurzame energiebronnen op een vanzelfsprekender manier in onze stad en ons landschap integreren?
Om deze vraag te beantwoorden ging het Architectuurcentrum in gesprek met stedenbouwers, architecten, ontwikkelaars, ingenieurs, wetenschappers en kunstenaars die zich toeleggen op de esthetiek van de infrastructuur voor duurzame energie. Zij kunnen de beste voorbeelden laten zien van experimentele oplossingen die groene energie produceren én schoonheid, verwondering of verdieping toevoegen aan hun omgeving.

Mei: Bouwmarkt voor idealisten: van G naar A
Nijmegen heeft de landelijke doelstelling om in 2045 energieneutraal te zijn naar voren gehaald. In Nijmegen wordt vanaf 2030 alle energie duurzaam opgewekt, als het aan de gemeente ligt. Woningeigenaren of zelfbouwers kunnen hieraan bijdragen, maar woningverduurzaming is ingewikkeld en niet sexy. De gemiddelde Nederlander wil best energiezuiniger leven, maar heeft geen zin in het gedoe.
Om meer Nijmegenaren over de streep te trekken organiseert het Architectuurcentrum Nijmegen een bouwmarkt duurzaam bouwen. Ze nodigen klusidealisten Tim van der Maden en Tessa Brummelkamp van gnaara.nl uit om te laten zien hoe je zelf je woning met labelsprongen vooruit helpt. Daarnaast is er ruimte voor workshops over ‘biobased bouwen’, ‘duurzaam renoveren met hernieuwbare materialen’ en ‘duurzaamheid en architectuur’. Zo worden aspirant verduurzamers geinformeerd hoe ze een ingewikkelde opgave als het renoveren van hun woning eenvoudig en betaalbaar maken.

September: vormgeven aan de duurzame mobiliteitsstad
De discussie over de toekomstige mobiliteit wordt gevoed door snelle technologische ontwikkelingen: elektrisch rijden, autodelen via app’s en zelfrijdende auto’s. Nijmegen probeert al jaren de mobiliteit duurzamer te maken met extra ruimte voor fietsers, voetgangers en het OV, minder parkeerplaatsen en meer snelfietspaden.
De grote vraag is: hoe geven we ruim baan aan duurzamere mobiliteit, zonder dat de stad onbereikbaar wordt? Welke eisen stellen we aan de kwaliteit van het gebruik en de toekomstige inrichting van de stad? En welke rol speelt de auto eigenlijk over tien of vijftien jaar?
Die toekomst zal verkend worden met specialisten als Daan Zandbelt (Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving). Ook de IKN denkt mee over dit onderwerp.

November: prijsvraag; Waalstrand CleanUP
De stranden van de Waal en het Rivierpark zijn geliefde plekken. Maar er is een keerzijde; zwerfafval. Duizenden bezoekers zorgen voor bergen afval en voeden zo uiteindelijk de ‘Plastic Soup’. Verschillende initiatieven proberen het tij te keren: leven zonder afval in de Nijmeegse afval challenge, de ‘Walk of Waste’ of educatieve projecten gericht op bewustwording.
Op zoek naar oplossingen worden ontwerpers uitgedaagd mee te denken. Centrale vraag hierbij is: hoe kunnen slim ontwerp en techniek bijdragen aan bewustwording, circulair hergebruik en schonere Waalstranden?
Het Architectuurcentrum schrijft hiervoor in het voorjaar van 2018 een ideeënprijsvraag uit onder relevante (onderwijs)instellingen en specialisten op het gebied van productontwikkeling, landschapsarchitectuur en watermanagement. De oplossingen kunnen liggen op het gebied van ruimtelijk ontwerp en/of productontwikkeling. In november presenteren deelnemers hun ideeën tijdens een 20×20 presentatie, wordt de prijsvraagwinnaar bekend en wordt bekeken hoe de resultaten in de praktijk gebracht kunnen worden.

Denkt u een bijdrage te kunnen leveren aan deze projecten? Neemt u dan contact op met het Architectuurcentrum Nijmegen.